Πνευματικός «γίγαντας» – ποιητής, πεζογράφος, κριτικός και πρωτοπόρος μαχητής του Δημοτικισμού – ο οποίος με το αριστούργημά του, «Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου», οραματίστηκε την κοινωνία του λαού, ο Κωστής Παλαμάς γεννήθηκε το 1859.
Από την ίδια την «πάλη» του με την τέχνη κι από τη διαλεκτική της κοινωνικής πραγματικότητας έμαθε ότι «ο κόσμος ο βαθύς/γεννιέται πάντα από ’να πάλαιμα».
“Η Μεγαλοσύνη των λαών δεν μετριέται με το στρέμμα.
Με της καρδιάς το πύρωμα μετριέται και με το αίμα.”
Η ποίησή του λάμπει σαν «φάρος» για μια νέα «αφύπνιση» του λαού ενάντια στους εκμεταλλευτές του, ενάντια στους πατριδοκάπηλους, πολεμοκάπηλους, ντόπιους και ξένους δυνάστες για νέα αναγεννητική πορεία του τόπου,την ευταξία της πατρίδας μας.
Τα λόγια του ηχούν Ζωντανά στις ψυχές μας ακόμη και σημερα,πιο επίκαιρα απο ποτέ:
“Δεν έχεις Όλυμπε θεούς, μηδέ λεβέντες Όσσα,
ραγιάδες έχεις μάνα γη, σκυφτούς για το χαράτσι,
κούφιοι και οκνοί καταφρονάν τη θεία τραχειά σου γλώσσα,
των Ευρωπαίων περίγελα και των αρχαίων παλιάτσοι…”
Προφήτευε πως «θα ‘ρθει η μέρα της νέας γέννας». Μ’ αυτή τη θερμή πίστη του για το μέλλον αφήνει την ιερή παρακαταθήκη στη νέα γενιά:
“Χρωστάμε σ’ όσους ήρθαν πέρασαν,θα ‘ρθουν, θα περάσουν.
Κριτές θα μας δικάσουν οι αγέννητοι, οι νεκροί.”
καθώς μόλις εισήλθαμε στο νέο αυτό έτος,και με τόσες παλινωδίες, ίντριγκες,συνωμοσίες, εξωμότες ,προδότες και ριψασπίδες της Πίστεως,αποτελεί μέγιστη Τιμή και ευφροσύνη συνάμα,να προχωρήσουμε παραπέρα απο εκεί που, οι πρόγονοι μας έφτασαν και να δούμε πλέον τη Νέα Γη και τον Όμορφο ήλιο της Δικαιοσύνης ,να λαμπυρίζει στις καρδιές μας.
Δε χρωστάμε τίποτε στους δανειστές μας,ότι λογής να λογίζονται δαύτοι…αλλά χρωστάμε πολλά στους ποιητές μας που μας έδωσαν παρακαταθήκη Αγώνα, Ήθους και Σεβασμού για να ζήσουμε το υπόλοιπο της ζωής μας ως τιμή για τους απογόνους και όχι ως ντροπή προς τους προγόνους!
Στο τέλος αυτού του χρόνου ας μην τους ξεχάσουμε και ας ορκιστούμε πως:
“Ακούστε. Εγώ είμαι ο γκρεμιστής, γιατί είμ’ εγώ κι ο κτίστης,
ο διαλεχτός της άρνησης κι ο ακριβογιός της πίστης.”
Κωσταντίνος Ν.Μουρούτης